Celem niniejszej książki jest wprowadzenie czytelnika w kluczowe zagadnienia edukacyjne XXI wieku, zainspirowanie go do refleksji nad rolą pedagoga i nauczyciela na płaszczyźnie wyjaśniania dzieciom, uczącej się młodzieży oraz wszystkim osobom zainteresowanym nieustannym dokształcaniem się coraz bardziej złożonych problemów współczesnego świata. Autorowi chodzi przede wszystkim o to, aby zaproponowana struktura i układ zależności między poszczególnymi zagadnieniami stały się dla odbiorcy czymś znacznie więcej niż kolejnym paradygmatem, który należy po prostu przyswoić i w odpowiednim momencie odtworzyć. Chciałby, aby grono osób, dla których kryterium problemowe stanowi drogowskaz zarówno w teorii, jak i w praktyce edukacyjnej, było jak największe. W związku z tym, że książka jest znacznym poszerzeniem monografii, która ukazała się w 2001 roku, autor wykorzystał w niej część pierwotnej publikacji. Uczynił to świadomie, ponieważ uważa, że pewne kwestie są nadal aktualne, a potwierdzeniem tego są tezy i badania innych badaczy, na których dotychczas się nie powoływał i którzy występują w niniejszym podręczniku. Chciałby także z pełną świadomością podkreślić, że wiele poruszonych tutaj wątków będzie stale powracać i tym samym znajdą się w kolejnych częściach opracowania. Trudno na przykład wyobrazić sobie dyskusję nad zagadnieniem indoktrynacji w edukacji i kulturze bez uwzględnienia niektórych aspektów edukacji twórczej, refleksji nad stanem współczesnej kultury czy problemami globalizacji. To samo dotyczy na przykład dyskusji nad edukacją do demokracji i społeczeństwa obywatelskiego, która moim zdaniem nie ma sensu bez odniesienia się do podstawowych założeń personalizmu.