Tom II tworzy siedem rozdziałów. W książce Czytelnik może się zapoznać m.in. z kwestiami dotyczącymi tematyki szkoły i nauczyciela w działaniu, szkoły jako instytucji promującej zdrowie, szkoły jako koordynatora działań wychowawczych w środowisku, szkoły wobec problemu agresji i deprywacji potrzeb. Ponadto w publikacji przedstawiono rolę pedagogiki medialnej w nowoczesnej szkole, aspekty edukacji polonistyczno-lingwistycznej i muzycznej uczniów w młodszym wieku szkolnym, a także omówiono takie problematy i aspekty współczesnej szkoły jak: orientacja i poradnictwo zawodowe w zreformowanej szkole, potrzeby organizacji a sytuacja szkolna nauczycieli – znamiona obecnego kryzysu szkoły, udział samorządu terytorialnego w zarządzaniu oświatą, prawa dziecka w polskiej szkole, kształtowanie postaw przedsiębiorczości w edukacji szkolnej. Książka adresowana jest dla tych wszystkich, których interesują zagadnienia edukacyjnej roli szkoły, a szczególnie dla nauczycieli wszystkich typów szkół, wychowawców, rodziców i studentów. Dwuczęściowa publikacja jest kontynuacją poprzednich publikacji, a zwłaszcza dzieła „Edukacja – szkoła – nauczyciele. Promowanie rozwoju dziecka”. Nowe dzieło przygotowano z okazji jubileuszu 70-lecia urodzin i 40-lecia pracy naukowej wybitnego polskiego pedagoga prof. zw. dr  hab. Józefa Kuźmy.