Dwadzieścia lat temu pracowałam w księgarni francuskiej „Marjanna”. Zwróciłam wtedy uwagę na książkę „La chambre des dames” Jeanne Bourin, ponieważ ten tytuł pojawiał się właściwie w każdym zamówieniu książek dla księgarni. Postanowiłam więc do tego intrygującego dzieła zajrzeć i... utonęłam bez reszty. Kilka popołudni i wieczorów spędziłam wraz z rodziną Brunelów w XIII-wiecznym Paryżu – nie było mowy, żebym mogła się od ich losów oderwać. Minęło dwadzieścia lat, teraz pracuję wydawnictwie i znowu natrafiam na ową powieść Jeanne Bourin. Mamy umowę na jej wydanie! Najpierw bardzo się ucieszyłam, ale potem myślę sobie: czytałam tę książkę dwadzieści lat temu po francusku, czy gdy przeczytam ją dzisiaj po polsku też mnie tak zachwyci? Zachwyciła. Niestety teraz nie mogłam poświęcić jej całkowicie swoich popołudni i wieczorów, ale oddawałam każdą wolną chwilę. Gdy czytałam tę książkę jako młoda dziewczyna najbardziej pochłaniał mnie wątek romansowy powieści: namiętna miłość, rozterki, dramatyczne zwroty w życiu głównych bohaterek. Teraz z wielkim zainteresowaniem przyglądałam się też historycznemu tłu, które autorka odtwarza bardzo wiernie – pisze o tym we wstępie znakomita francuska mediewistka, Régine Pernoud: „... powieść Jeanne Bourin sprawia historykowi rzadką przyjemność, przedstawia bowiem obraz średniowiecza, który zrywa z tradycyjnym widzeniem tego okresu przez pisarzy (nie mówiąc już o dziennikarzach!). (...) To bardzo dziwne, że przywykliśmy uważać, iż spośród sześciu tysięcy lat, które liczy historia człowieka, jedno tysiąclecie, od piątego do piętnastego wieku, wydało na świat jedynie potwory i ludzi nieokrzesanych, niedożywionych, niedorozwiniętych i ograniczonych umysłowo. (...) po przeczytaniu powieści Jeanne Bourin mediewistka może jedynie pochwalić dzieło, którego bohaterowie są podobni do bohaterów spotykanych na kartach kronik, dokumentów donacyjnych, ksiąg rachunkowych – czyli dokumentów historycznych. (...) jej bohaterowie żyją życiem swoich czasów.” I to się naprawdę czuje! Przenosimy się w ten odległy świat, dowiadując się ze zdumieniem, że ludzie się wtedy codziennie kąpali, dziewczęta chodziły do szkoły, uczyły się wybranych przez siebie zawodów, a samotne kobiety pracowały i same decydowały o swoim życiu. Wiele zmian na gorsze przyszło dopiero później.... Warto przy tym zaznaczyć, że nie znajdziemy w tej powieści wielu faktów historycznych czy autentycznych postaci. Jeanne Bourin skupia się na odmalowaniu mentalności i życia codziennego ówczesnych ludzi oraz na opowiedzeniu nam pasjonującej historii rodziny Brunelów, paryskich złotników. Joanna Górecka