Książka Profesora Stefana Szumana jest kompletnym, dotychczas niepublikowanym, spisanym w latach 40. ubiegłego wieku wykładem psychologii osobowości i charakterologii. Jest to głębokie studium filozoficzno-psychologiczne o kondycji człowieka. Publikacja odzwierciedla współczesny autorowi dorobek tych nauk i jest zapisem refleksji nad naturą człowieka, strukturą i rozwojem jego osobowości, charakteru i związków ze społeczeństwem. Stefan Szuman porządkuje podstawowe pojęcia psychologii osobowości, szczegółowo analizuje wpływ czynników środowiskowych i aktywności własnej na kształtowanie się osobowości i charakteru człowieka. Zwieńczeniem pracy jest część poświęcona ostatecznym celom rozwoju osobowości.