Zwycięskie państwo polsko-litewskie, łupiące w pierwszej połowie XVII wieku carstwo moskiewskie, od połowy tegoż wieku doczekało się niebywałych spustoszeń. Dokonały ich wojska szwedzkie, moskiewskie, kozackie, siedmiogrodzkie, tatarskie, tureckie, saskie, pruskie, austriackie. Opowieść o grabieży skarbów i ziem polskich osnuta jest na tle szerokiej panoramy wojen, w których wyniku kwitnąca i bogata Rzeczpospolita utraciła w niektórych prowincjach ponad 60% ludności, budynków i wsi.
Walka o odzyskanie bezcennych skarbów i dóbr trwa nadal.